آشنایی با رشته پزشکی

رشته پزشکی دانشی است که هدف آن حفظ و ارتقاء سلامتی، درمان امراض و بازتوانی آسیب‌ دیدگان است. این اهداف با شناخت بیماری ها، تشخیص، درمان و پیشگیری از بروز آنها به انجام می‌رسد.

فارغ التحصیلان رشته پزشکی روزانه با افراد زیادی از گروه های مختلف اجتماعی و سنی مواجه می‌شوند که این گروه ها هر چند با وجود تفاوت هایی همگی نام مشترک بیمار را نزد پزشک یدک می کشند. بیماران می دانند که برای سلامتی و تندرستی باید به پزشک برای درمانشان اعتماد کنند و در نتیجه این اعتماد تصمیم گیری در مورد سلامت‌شان را به پزشک میسپارند. در سراسر تاریخ ثبت شده و در ھر بخشی از جھان، پزشک بودن معنـی خاصـی را داشته است و مردم برای کمک گرفتن در مورد فـوری تـرین نیازھـای خـود، تـسکین از درد و رنج و بازگرداندن سلامتی به پزشکان مراجعه می کنند. آنھا به پزشکان اجازه دیـدن، لمس کردن و دست زدن به بدنشان، حتی محرمانـه تـرین قـسمت ھـا را نیز می دھند. انجام می دھند چون که ایمان دارند پزشکـشان به نفع آنھا عمل خواھد کرد.

تاریخچه رشته پزشکی

علم پزشکی در مصر باستان وجود داشت، اطلاعات پزشکی در پاپیروس ادوین اسمیت یافت شده که متعلق به سه هزار سال پیش از میلاد است. بسیاری از منابع بقراط را پدر علم پزشکی می‌دانند، او پایه‌های رویکرد منطقی به پزشکی را ایجاد کرد. سوگند نامه بقراط قدیمی ترین قوانین و قراردادهای اخلاق پزشکی که امروزه نیز توسط پزشکان مورد استفاده قرار می گیرد. او اولین کسی بود که بیماری‌ها را به حاد و مزمن، اپیدمیک و اندمیک تقسیم‌بندی کرد.

معیارهای یک پزشک خوب

سازمان  بهداشت جهانی معیارهای یک پزشک خوب را در پنج محور معرفی کرده است، که به او پزشک 5 ستاره گفته می شود.

1. فراهم کننده مراقبت درمانی: شخصی است که هم برای پیشگیری از بروز خود بیماری ها و هم برای پیشگیری از عوارض بیماری ها تمهیداتی می اندیشد تا مردم از مراقبتهای بهداشتی مطلوب برخوردار شوند.

2. تصمیم گیرنده: یک پزشک نمونه با توجه به شرایط خاص هر بیماری و با در نظر گرفتن مسائل انسانی تصمیم می گیرد که چه فن آوری و روش درمانی برای او مناسب است. این تصمیمات منحصر به فرد و شرایط هستند و قدرت تصمیم گیری لحظه ای و قوی یکی از اساسی ترین ویژگیهای یک پزشک است.

3. برقرار کننده ارتباط: پزشک خوب کسی است که  می تواند با ارتباط موفقی با افراد و جامعه،  یک سبک زندگی سالم را در جامعه گسترش دهد و اشخاص را تشویق به رعایت نکات بهداشتی و حفظ سلامتی خود و جامعه شان نماید. روابط عمومی قوی، جزئی از شخصیت یک پزشک نمونه است.

4. رهبر اجتماعی: یک پزشک با برخوردار بودن از اعتماد جامعه، مشکلات سلامت افراد و جامعه را تشخیص می دهد و می تواند حرکت صحیحی در این زمینه ایجاد و آن را رهبری کند. توانایی مدیریت جامعه و کادر درمانی یکی از مهم ترین قابلیتهای یک پزشک است.

5. عضو تیم: کسی که به  رشته پزشکی ورود پیدا می کند باید با افراد و اعضای گروه درمانی، گروهها و سازمانها هماهنگ شده و اهداف تعیین شده را در قالب یک کار جمعی تامین کند.

دوره آموزش دكتری حرفه ای پزشكی

دوره دکتری عمومی رشته پزشکی در ایران شامل چند مرحله است که در تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به یک شیوه اجرا می‌گرذد. طول دوره تحصیل رشته پزشکی عمومی 7 سال است.

1. 1. 1. دوره علوم پایه

         مرحله علوم پايه، نخستین مرحله آموزش پزشكی بوده، مدت اين مرحله 2 سال است. در اين مرحله، دانشجويان بخش اول درسهای عمومی و دروس پايه را مي گذرانند. هدف از اين مرحله، شناخت ساختمان بدن انسان و شناخت فيزيولوژیک و نقش آن در سلامت انسان و همچنين شناخت عوامل بيولوژيک بيماری زا و شيوه دفاعی بدن در برابر امراض و اصول آسيبهای بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتی است. دانشجويان رشته پزشکی بايد در هر نيمسال تحصيلی بیست واحد درسی ارائه شده از طرف دانشگاه را به طور اجباری بگذرانند حداكثر زمان مجاز برای گذراندن اين مرحله سه سال است. در پایان این مرحله امتحان جامع علوم پایه برگزار می‌گردد و قبولی در این امتحان شرط ورود به مرحله بعدی است. هر دانشجو حداكثر 2 بار می تواند در اين آزمون شركت كند. دروس علوم پایه : بيوشيمی، بافت شناسی، اپيدميولوژی،  آناتومی، جنين شناسی، ايمنی شناسی، انگل شناسی، ميكروب شناسی، تغذيه، ژنتيک، زبان تخصصی، روانشناسی و فيزيولوژی

      2. فيزيوپاتولوژی

         دوره فيزيوپاتولوژی ( نشانه شناسی ) در اين مرحله دانشجو پس از اين که با آموختن درسهای فيزيولوژی به چگونگي عملكرد طبيعی سازمان بدن پی برد و در درس پاتولوژی وضعيت واكنشهای بدن در بيماری و تغييرهای بافتها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبی فراگرفت، به مرحله ای می رسد كه اكنون بايد بتواند با تلفيق اين دو ، واكنشهای بدن را در هنگام يك بيماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال کند. در نهایت نشانه‌های بيماريها و تشخيص و درمان آنها را یاد می گیرد. در اين دوره از رشته پزشکی دانشجو، فارماكولوژی را به صورت مروری كلی بر دسته های دارويی و چگونگی اثر داروها، می گذراند. طول اين دوره ۶ ماه است.

      3. کارآموزی بالينی

         دوره سوم كه از آن به عنوان دوره كارآموزی “استاژری” ياد می گرذد، شامل دو مجموعه درسهای نظری و كار عملی است. در برنامه عملی، دانشجو در بالين بيمار با نشانه های بيماری به صورت مستقيم آشنا می گردد و با صحبت با بيمار و به دست آوردن شرح حال مریض، نوع آن را تشخيص داده، اقدام درمانی لازم را فرا خواهد گرفت. اقدامهای برنامه عملی در دوره كارآموزی شامل كنفرانسهای صبحگاهی در مورد بيماران بستری، صحبت در بالين توسط استاد مربوط و يادگيری معاينه ها و گرفتن شرح حال، تشخيص و تا حدودي نسخه نويسی است. زمان گذراندن كارآموزي باليني به . درسهای تئوری بعد ازظهرها تدريس مي گردد و صبح ها به كار در بيمارستان و برنامه هاي آن اختصاص دارد. گذراندن این دوره به طور مطلوب بیست ماه و حداكثر بیست و هفت ماه است. دوره های داخلی،كودكان، زنان و زايمان، روان پزشكی، چشم، راديولوژی، جراحی ، گوش و حلق و بینی و پوست و واحدهای باقی مانده درسهای عمومی در این مرحله گذرانده می شود.

      4. کارورزی بالينی

         این مرحله از پزشکی دوره انترنی نامیده می شود که در واقع نقطه عطف آموزش بالينی دانشجويان رشته پزشكی است. کارورز در تمام بخشهای بيمارستانی،به حد مطلوبی از اطلاعات پزشكی و قضاوت بالينی رسيده است كه به طور مستقل در مواجهه با بيماران قرار بگيرد و با به كار بستن عملی تمام آموخته ها، به طور مستقيم با بيماران در تماس باشد و با انجام معاينه های بالينی و دستور آزمايشهای پاراكلينيک، به تشخيص رسيده، به درمان مریض بپردازد. اين فعاليتها همگی زير نظر استادان و دستياران مربوط صورت می گيرد. طول این دوره هجده ماه است.

 توانایی های فارغ التحصیلان رشته پزشکی

دارندگان مدرک دکتری عمومی رشته پزشکی، مسووليتهای متفاوتی را بر عهده خواهند گرفت، از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- تشخيص، درمان و پيگيری درمان بيماران در مطبهای شخصی، درمانگاهها و بيمارستانها
۲- مديريت و سرپرستی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی
۳- مشارکت در امر تحصيلی و پژوهشی در ارتباط با امراض متفاوت

بازار کار، درآمد، موقعیت شغلی رشته پزشکی در ایران

پس از اتمام دوره ی تحصیل، همه ی دانشجویان باید 2 سال طرح پزشکی در مناطق محروم و خدمت سربازی (پسران) هستند.

این دو خدمت مجزا هستند و مستقل از هم گذرانده می شوند.

بازار کار رشته پزشکی از منزل شخصی آغاز و تا بيمارستانها،اورژانس ها، درمانگاه ها و کليه مراکز درمانی در بخش های دولتی و خصوصی، ورزشگاه ها و غيره گسترش می يابد و در صورت توانائی مالی می توانند مطب خود را داشته باشند. امروزه از گوشه و کنار می‌شنویم که برای فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی بازار کار مناسبی وجود ندارد. در حالی که هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک و مناطق محروم با کمبود پزشک روبرو هستیم. از طرفی دیگر فارغ التحصیلان رشته پزشکی می توانند کارهای پژوهشی گسترده ای انجام دهند که متاسفانه افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند بسیار کم هستند، در واقع بسیار از پزشکان بیشتر ترجیح می دهند به کارهای درمانی در مطب های خود مشغول شوند.

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته پزشکی

پس از گذراندن دو سال طرح مناطق محروم و سربازی برای مردان پزشکان عمومی می توانند در آزمون دستیاری شرکت نموده و برای رشته های مختلف رقابت کنند. رشته های تخصصی که در حال حاضر در  ارائه می شوند و از آینده ی مطلوبی، برخوردارند عبارتند از: چشم پزشکی، رادیولوژی، جراحی زیبایی و داخلی قلب.

از جمله شرایط مورد نیاز برابر ضوابط کمیسیون پزشکی وزارت بهداشت و درمان برای داوطلبان این رشته، سلامت کامل روحی، جسمی و عقلی می باشد و با توجه به نمرات مورد نیاز که توسط سازمان سنجش اعلام می شود، شما مجاز به انتخاب رشته می گردید که میانگین رتبه های قبول شده از دوهزار تجاوز نمی کند. ادامه ی رشته های تخصصی تر منوط به قبولی در آزمون دستیاری می باشد. همچنین شما می توانید در رشته های دیگر از جمله: مدیریت سلامت و بهداشت و کارشناسی ارشد علوم پایه شرکت نمایید.

دوره‌های آموزشی برای پزشکان متخصص که طول دوره آنها کمتر از دو سال است، دوره‌های فلوشیپی یا تکمیل تخصص گفته می‌شوند، و این دوره‌ها منجر به اخذ مدرک نشده و به عنوان فوق تخصص تلقی نمی‌گردد. پی اچ دی (PHD) مدرک دکترای ناپیوسته در رشته‌های علوم پایه پزشکی است، فعالیت این افراد بیشتر غیربالینی و در فعالیت‌های دانشگاهی، تدریس و تحقیق است.

رشته پزشکی به عنوان یکی از مهمترین رشته های زیر گروه تجربی از اهمیت خاصی برخوردار است.. رشته پزشکی رویای بسیاری از دانش آموزان است.

پزشکی را صرفا یه منبع درآمد نگاه نکنید، گرچه پزشکی رشته کم درآمدی هم نیست ولی اگه برای ثروتمند شدن میخوای پزشک بشی، بهتر است که بیشتر فکر کنید. برای پولدار شدن راههای  آسانتری نیز وجود دارد.

واقعیت چیز دیگری است:

قبولی در پزشکی، یکی از بزرگترین اهداف دانش آموزان است.منزلت اجتماعی، درآمد بالا و موقعیت شغلی مناسب از فاکتورهایی است که توجه همه را به این رشته جلب کرده است. به دست آوردن هر چیزی مستلزم پرداختن تاوان آن است و رشته پزشکی هم سختی های خاص خودش را دارد، با شناخت و علاقه کافی به سراغش بروید تا در نیمه راه مجبور به رها کردنش نشوید. اگر بالاترین تراز را در کنکور سراسری داشته باشی و در کنکور به موفقیت رسیده باشی حتما به این معنی نیست که در رشته پزشکی هم موفق خواهید بود که در انتخاب رشته میبایست به این نکته مهم، توجه ویژه ای داشته باشی. اغلب دانش آموزان رشته تجربی به اشتباه تصور می کنند که انتخاب رشته پزشکی، میانبری آسان برای پولدار شدن و کسب موفقیت است و در واقع درک درستی از شرایط شغلی رشته پزشکی ندارند.

به طور میانگین، شما باید ۹نه تا چهارده سال از زندگی خود را صرف تحصیل در رشته پزشکی و گذراندن دروس سنگین آن کنید که به معنی این است که بهترین روزهای جوانی خود را باید صرف مطالعه کتابهای دشوار، کشیک های طولانی مدت، معالجه بیماران و پاسخگویی یه مراجعین کم طاقت کنید. از زمانی که دانشجوی رشته پزشکی شوید، دیگر مانند قبل خبری از تعطیلات تابستانی نخواهد بود و برخلاف بیشتر رشته های فنی و مهندسی، در تمام طول هفته، باید در کلاس درس و یا در بخش های مختلف بیمارستان حضور پیدا کنید که شامل تعطیلات نوروز و روزهای جمعه نیز می باشد.

اگر برایتان نجات دادن جان انسانها ارزشمند است؛ اگر می خواهید از احساس لذت برگرداندن یک انسان به زندگی شاد شوید؛ اگر می خواهید زندگیتان صرف یاری رساندن به انسانهای دیگر شود؛ سراغ رشته پزشکی بروید.

این رشته مناسب چه کسانی است؟

از جمله شرایط سخت رشته ی پزشکی، طولانی بودن دوره و طاقت فرسا بودن آن است. محروم شدن از تعطیلات و تفریحات هم سن و سالانتان و نداشتن درآمد تا پایان دوره ی تحصیل. بر همگان روشن است که مواجهه با صحنه های دلخراش مرگ، خونریزی و جراحتهای شدید، کم کم بر روحیاتتان تاثیر منفی می گذارد. پس این رشته مناسب اشخاصی است که توانایی تطابق با شرایط طاقت فرسا آن را داشته باشند.